Çocuklarda romatizmal kalp hastalığı nedir?
Çocuklarda streptokok adı verilen, üst solunum yollarını tutan bakterilerin sebep olduğu hastalıklar nedeni ile meydana çıkan kalp hastalıklarına romatizmal kalp hastalığı adı verilir. A grubu hemolitik streptokok diye bilinen, mikroplar vücuda girme eylemi gösterdikten sonra oluşturdukları yabancı madde ve bu maddeye karşı vücudu korumak amacı ile vücudun geliştirdiği maddeler bir araya gelerek kalp kapaklarında, kalp kasında ve kalp zarlarında yerleşip bazı kalp bozukluklarına neden olur.
Kalp kapakları daralır veya tam kapanamadığı için kanın bir kısmı geriye kaçar. Kapaklarda ortaya çıkan bu bozulmalar nedeni ile kalp odacıklarında genişleme oluşur ve kalp kasılma, gevşeme işlemini yerine getiremeyip kalp yetmezliğine yol açabilir. Kalp romatizması çoğunlukla 5-15 yaşları arasındaki çocuklarda görülür. Bu rahatsızlık erişkinlerde daha az karşılaşılan bir hastalıktır.
Streptokok enfeksiyonu daha çok az gelişmiş ülkelerde görülür iken, hijyen şartlarının uyulmadığı, beslenme açısından yeterli ve dengeli beslenmenin olmadığı, sosyal ekonomik seviyesinin düşük olduğu bölgelerde veya yerleşim alanlarında daha sık görülmektedir. Ayrıca okullarda, yurtlarda, askeriyede ve benzeri kalabalık ortamlarda daha kolay oluşabilen bir enfeksiyondur. Streptokok enfeksiyonuna yakalanan bin çocuktan, üçünde romatizmal kalp hastalığına rastlanma olasılığı vardır. Bu enfeksiyon sorununda, bağışıklık sistemi güçlü olan çocuklarda kalp romatizması oluşma riski daha düşüktür.
Çocuklarda romatizmal ateş belirtileri
Romatizmal ateş, üst solunum yolu enfeksiyonundan ortalama 10-15 gün sonra kendini gösterir. Belirtileri, ateş, eklemlerde, diz, dirsek, el bileği ve ayak bileğinde ağrılı şişlikler ve kızarıklıklar, kalp zarlarında yerleşim gösteren enfeksiyonel değişiklikler nedeni ile ritim bozukluğu meydana gelebilir. Ritmin bozulması sonucu nefes darlığı, göğüs ağrısı, çarpıntı gibi belirtiler görülür.
Bunların aynı sıra merkezi sinir sistemi (MSS) enfeksiyonuna bağlı huzursuzluk, kaslarda zayıflık, güç kaybı, normal olmayan vücut hareketleri, deride oluşan ağrı vermeyen kaybolup, tekrar ortaya çıkan yuvarlak kabarcıklar gibi bazı belirtiler ile kendini gösterir iken, bu belirtiler ya hemen görülür ya da yavaş yavaş yorgunluk, iştahsızlık ve hafif ateş gibi belirtiler ile gizlice ilerleyebilir. Fakat bu belirtilerin çok benzeyen yönleri, Akdeniz ateşi (FMF) hastalığında ve inceleme bulgularında, Henocg Şchonlein purpurası (HSP) (çocukluk döneminde en sık görülen damar iltihabı) gibi hastalıklarda da görülebilir. Bu nedenle ayırıcı tanı oldukça önemlidir.
Çocuklarda romatizmal kalp hastalığı teşhisi
Kalp romatizmasına neden olan asıl faktör A grubu streptokok adı verilen bakteriler olduğu için öncelikle, boğazdaki iltihaplanmadan örnek alınarak kültür yapılması gerekmektedir. Başka bir yöntem ise kandaki antikorların incelenmesidir. Bunların dışında, elektrokardiyografi (EKG) testi ile ritim sorunu olup olmadığı incelenir. Ekokardiyografi (EKO) tanı yöntemi ile kalp kaslarında ve kapaklarında oluşan sorunlar incelenir.
Çocuklarda romatizmal kalp hastalığı tedavisi
Çocuklarda romatizmal ateşin neden olduğu, kalp rahatsızlıklarının tedavisinde önemli olan nokta, üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan bakteriyi yok etmektir. Tedaviye erken başlandığında ve gereken antibiyotik tedavisi uygulandığında genellikle düzelme sağlanabilir iken, hastaların bazılarında uzun süren ayda bir vurulması gereken penadur iğneleri tedavisi devam edebilir.
Hastalığın akut dönemi geçtikten sonra, kalp kapakçığında oluşan hasar geçmeyebilir. Oluşan bu bozukluğun az veya çok olma durumuna göre çocuğun genel yaşantısı ve efor sırasında gösterdiği etkileri devam edebilir. Kapaklardaki bozulma nedeni ile kalp sorunları olan çocuklar normal hayatlarında, fazla tuz tüketimini azaltmaları, sigaradan, alkolden ve diğer maddelerden, ağır hareketlerden uzak durmaları oldukça önemlidir.
Kadınlarda romatizmal kalp hastalığının varlığında, hamilelik kalbin yükünü arttırdığı için kalp yetmezliğine neden olma ihtimali yüksektir. Kalp romatizması hastalığı olan kadınların hamilelik planı yapmadan önce kardiyoloji bölümüne baş vurmaları ve durumu anlatmaları bebeğin ve anne adayının kalp sağlığı açından oldukça önemi bulunmaktadır. Çocuklarda kalp romatizması, kalp kapaklarında önemli hasarlar oluşturmuş ve kalp yetmezliğine neden olmuş ise ilaç tedavisinin yetmediği durumlarda, cerrahi tedavi gerekebilir. Son yıllarda cerrahi tedavide başarılı sonuçlar alındığı ve çocukların yaşam kalitelerinin arttırıldığı bilinmektedir.
Kalp hastalıkları ile ilgili benzer sağlık yazıları
- Çocuklarda romatizmal ateş nedenleri ve tedavisi
- Hipoplastik sol kalp sendromu nedenleri ve tedavisi
- Çocuklarda göğüs ağrısı nedenleri ve tedavisi
- Kalp deliği nedenleri ve tedavisi
- Çocuklarda kalp yetmezliği nedenleri ve tedavisi
