Bebeklerde kalça çıkıkları belirtileri ve tedavisi
Çocuklarda kalça çıkıkları veya kalça (displazisi), kalça ekleminin normal olması gereken yuvası içinde olmaması veya biraz daha uzak olmasına kalça çıkığı denir. Kalça çıkığı, ya yüksek olabilir ya da yuvası biraz zayıf olabilir.
Bu durumun hepsi aynı patolojinin birbirinden ağırlık derecesinin farklı olmasıdır. Çocuklarda görülme oranı % bir buçuk gibi oldukça yüksek bir orandır. Bunların hepsi yüksek kalça çıkıkları değildir. Bir kısmı çocuklukta fark edilmeyen daha sonra ortaya çıkan kalça gelişim geriliği şeklindedir.
Çocuklarda kalça displazisi nedenleri
Çocuklarda kalça çıkıkları farklı nedenlerden olabilir. Doğuştan kalça çıkığı, çocuklarda sık görülen, erken anlaşılıp tedavi edilmediğinde kalıcı sakatlıklara yol açabilen sağlık sorunudur. Aile bunu fark etmez ve sadece çocuğun ağlama şekli farklı olur. Kalça enfeksiyonu nedeni ile kalça çıkığı, spastik çocuklarda da görülen kalça çıkıkları, belden aşağısında felçli olan çocuklarda kalça gelişimi bozulur.
Bazı doğumsal çoklu anomalilerde de kalça çıkığı meydana gelebilir. Diğer bir başka faktör ailevi kalça gelişim bozukluğu, annede gelişimsel veya doğumsal kalça bozukluğu olan çocuklarda bu risk 12 katına çıkar. İlk çocukta aynı problem var ise risk 5 katına çıkar. İlk çocukta ve anne veya babada var ise 36 katına çıkar.
Normal şartlarda görülme oranı % bir buçuktur. Birden fazla kalça çıkığı görülebilir. Bağ dokusu gevşekliği olan çocuklarda doğumsal olmasa da zaman içerisindeki faktörler örneğin, kundak ve bebeği çok sıkı giydirme gibi faktörler kalça çıkığına neden olabilir. Bunların dışında, ilk doğumlarda anne rahminin dar olması nedeni ile çocuğun doğum esnasında sıkışmasından, ikiz gebeliklerde, çoğul gebeliklerde anne karnında sıvı eksikliğinden de doğumsal kalça çıkığı meydana gelebilir.
Çocuklarda kalça çıkığı belirtileri
Gelişimsel kalça çıkığının, yeni doğan döneminde her zaman belirtileri belli olmayabilir. Fakat anne karnında gelişim esnasında yüksek çıkık olan ve doğduğunda kalçası yerinde olmayan bebeklerin kalçalarının yeteri kadar yanlara açılmaması ve bir bacağının kısa olması durumunda aileler bu durumu fark edebilir.
Bunun haricinde % 80-85 oranındaki doğumsal ya da gelişimsel kalça çıkıklarında fark etmek mümkün değildir. Bazı çocuklarda doğdukları ilk iki hafta içerisinde doktorun fark edebileceği kalçanın girip çıkma sesi gibi belirtiler görülür. Fakat, en doğru teşhis bebek doğduktan sonra, ilk üç ay içerisinde yapılan ultrason tetkikidir.
Çocuklarda kalça çıkıkları teşhisi
Klinik muayene ile kalça çıkığı tanısının konulması % 50 civarıdır. Çünkü yeni doğan devresinde kalça ekleminin hareketleri ile, girip çıkması ile % 15 vakada teşhis mümkündür ve buda ilk üç haftada fark edilebilir. Kalça çıkığının en doğru tanısı ultrason tetkiki ve bilgisayarlı tomografi, röntgen tetkikleri ile konulabilir.
Daha büyük çocuklarda eğer kalça çıkık ise bacağın kısa olması ile anlaşılabilir. Çocuk sırt üzere yere düz olarak yatırıldığında her iki bacağı iki tarafa açarak, dizlerin yanlara değecek kadar açılması gerekip, bacağın biri açılmaz ise bu şekilde de kalçada bir sorun olduğu anlaşılabilir. Böyle bir şüphede çocuğun en kısa zamanda doktora götürülmesi ve gereken tetkiklerin yapılması önemlidir.
Çocuklarda kalça çıkıkları tedavisi
Çocuklarda kalça problemleri ne kadar erken fark edilir ise o kadar erken tedavi edilir. Çünkü erken fark edildiğinde ilk 3 -6 haftalık bebekte basit bir bandaj takılarak 1-2 ayda normal bir kalça sağlamak mümkündür. 7-8’inci aydan sonra fark edilen kalça bozukluklarında bandaj ile tedavi şansı oldukça azalmaktadır.Bu durumda genel anestezi altında alçı yapmak veya ameliyat etmek gerekir. Kalça çıkıkları tedavi edilse bile, ömür boyu takip edilmesi gereklidir. Çünkü, çocuğun gelişmesi döneminde tekrar kalça problemleri oluşabilir.
Çocuklarda kalça çıkığı 3 aylık ile 3 yaşına kadar olan sürede tedavi edilir ise başarı şansı daha yüksektir. Fakat, 3 yaşından sonra tedavi edilmeye başlanır ise başarı şansı daha az olur. Bu nedenle gelişimsel veya doğumsal kalça çıkıkları erken teşhis edilmeli ve tedavisi de erken yapılmalıdır.
Bebeğe kundak yapmak kalça çıkığına neden olur mu?
Kundak, kalça gelişim geriliğinin en önemli çevresel faktörlerinden biridir. Diğer bir çevresel faktörde bebeği beşiğe bağlamak, halk arasında beşiğe belemek olarak adlandırılan durumdur. Çocuk kalça gelişimini sağlayabilmek için bükük ve hafif açık durması gereklidir.Bebekler kundak yapıldığı zaman kalça düz duracağı için normal kalça gelişimi bozulur. Çünkü, kalçaları büken ve açan kaslar hafif kısadır ve zorlayarak bacakları aşağı doğru uzatmak kasların aniden gerilmesine ve kalça eklemi kapsülünün gevşemesine ve kalça bozukluğuna neden olur. Bu nedenle bebeğin kundaklanması günümüzde çocuk doktorlarının istemediği bir durumdur.
Kalça hastalıkları ile ilgili benzer sağlık konuları
- Kalça kırıkları neden olur
- Çocuklarda büyüme ağrıları nedir
- Kalça ağrısı neden olur
- Priformis sendromu nedir