Çekilme sendromu (yoksunluk sendromu) nedir?
Çekilme sendromu, bir kişinin bağımlısı olduğu ilacı, maddeyi kullanmayı bıraktığı zaman yaşadığı hoş olmayan zihinsel ve bedensel semptomlardır (yoksunluk sendromu). Çekilme sendromu sıklıkla alkol bağımlılığı ya da opioid analjezik ilaçlara bağımlılığı olanlarda, sigara tiryakilerinde ve yatıştırıcılara, amfetaminlere, kokaine, marihunnaya, kafeine alışmış kişilerde ortaya çıkan bir sendromdur.
Çekilme sendromu nedenleri ve belirtileri
- Alkol yoksunluğu belirtileri: Alkol bağımlısı bir kişide alkol yoksunluğu belirtileri, alkol alımının bırakılmasından 6 ile 8 saat sonra başlar ve 7 gün boyunca sürebilir. Belirtiler arasında ellerin titremesi, bulantı, kusma, terleme, kramplar, kaygı, bazen de nöbetler ve görsel halüsinasyonlar gibi belirtiler sayılabilir.
- Opioid yoksunluğu belirtileri: Opioidlerden kaynaklanan çekilme sendromu belirtileri 8 ile 12 saat sonra başlar ve 7 ile 10 gün arasında devam edebilir. Belirtiler arasında huzursuzluk, terleme, göz yaşarması, burun akması, esneme, hapşırık, gözbebeklerinin genişlemesi, ishal, kusma, karın krampları, iştah kaybı, sinirlilik, zafiyet, tremor ve depresyon gibi belirtiler vardır.
- Barbitürat ilaçların neden olduğu yoksunluk belirtileri: Barbitürat ilaçlardan ve meprobamattan kaynaklanan çekilme sendromu belirtileri 12 ile 24 saat sonra titremeler, kaygı, huzursuzluk, ve zafiyet ile başlar; bazen bu belirtilere deliryum, halüsinasyonlar ve ara sıra nöbetler izler. Belirtiler başladıktan 3 ile 8 gün sonra uzun bir uyku dönemi olur.
- Benzodiazepin grubu ilaçların neden olduğu yoksunluk belirtileri: Benzodiazepin ilaçlardan kaynaklanan çekilme sendromu belirtileri daha yavaş başlayabilir ve daha ciddi semptomları içerebilir; çoğunlukla da depresyon, zihin karışıklığı, agorafobi (açıklık yerlerden ve kamusal mekanlardan duyulan korku) ve/veya psikoz gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
- Tütün yoksunluğu belirtileri: Nikotin kaynaklı çekilme sendromu belirtileri 24 ile 48 saatlik bir sürede gelişir ve sinirlilik, dikkatini toplama problemleri, düş kırıklığı, baş ağrıları, kaygı gibi belirtilerin gelişmesine neden olabilir.
- Kokain ve amfetamin yoksunluğu belirtileri: Kokain ve amfetamin kullanımın bırakılmasından sonra baş dönmesi, letarji (hareketlerde yavaşlama) ve yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Kokain yoksunluğu titremeye, terlemeye ve ciddi depresyona da sebep olabilir.
- Marihunna yoksunluğu belirtileri: Marihunnadan ileri gelen çekilme sendromu belirtileri arasında titreme, bulantı, ishal, terleme, sinirlilik ve uyku problemleri vardır.
- Kafein yoksunluğu belirtileri: Kafeinden meydana gelen çekilme sendromu belirtileri arasında yorgunluk, baş ağrıları ve sinirlilik gibi belirtiler bulunabilir.
Çekilme sendromu tedavisi
Ciddi yoksunluk sendromları tıbbi tedavi gerektirir. Hastaya bağımlılık yapan ilaçtan küçük miktarlarda verilerek belirtilerin bastırılması sağlanabilir. Daha yaygın olarak, opioid ilaçların yerine metadon ya da alkol yerine bir benzodiazepin ilaç gibi ikame bir ilaç verilebilir. Ondan sonra bu ilacın dozu da gitgide azaltılır.
Benzer sağlık yazıları
- Bağımlılık nedir
- İstismar bağımlılık nedir
- Metamfetamin nedir ve metamfetamin’in zararları
- Barbitüratlar nedir ve ne için kullanılır
- Madde bağımlılığı nedir
