Nazal polip nedir? Nazal polip tedavisi
Nazal polip veya burun polipleri, multifaktöriyel nedenli mukozal inflamasyon ile karakterize, nazal kavitede lümene doğru genişleyen benign (iyi huylu) mukozal ve çoğunlukla birden fazla sayıda olan doku büyümeleridir. Ayaklı, düzgün yüzeyli, pelte kıvamında bir yapıya sahiptirler. Burunda kitle görülmesine en sık neden olan poliplerdir. Nazal polilpin toplumda görülme sıklığı yaklaşık % 1-4 civarıdır ve erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür.
Nazal polipler genellikle 20 ile40 yaşları arasında her yaşta görülebilir. Fakat nazal polip 10 yaşından önce görülür ise çoğunlukla kistik fibrozis ile birliktedir. Nazal polipler nadir olarak 2 yaşındaki çocuklarda ve 60 yaşlarından sonra da görülebilmektedir. Nazal polip nedenlerine yönelik birçok teori öne sürülmüş olmasına rağmen, nedeni tam olarak bilinmemektedir. Nazal polip oluşmasında alerjik, enfeksiyöz, mekanik, immünolojik ve biyokimyasal faktörlerin rol oynağı bildirilmektedir.
Nazal polipler (burun polipleri), genellikle burnun lateral duvarında ve sıklıkla orta meada veya üst ve orta konka boyunca yerleşim gösterirler ve çoğunlukla etmoid sinüslerden köken alırlar.
Nazal polip (burun polipleri) nedenleri
Nazal polip (burun polipleri) nedenleri multifaktöriyeldir. Sık olarak bildirilen nazal polip nedenleri arasında, enfeksiyonlar, alerjik nedenler, immünolojik faktörler, metabolik nedenler ve kalıtsal geçiş gibi nedenler vardır. Young sendromu, Churg-Straus sendromu ve siliyer anomali ile seyreden Kartagener sendromu özellikle astımla birlikte oluşan nazal polipoziste görülebilen nedenler arasındadır.
Mukoza ödemi polip oluşmasına yol açan temel patolojik bir durumdur. Enfeksiyon, alerji, astım, aspirin ve ağrı kesici duyarlılığı, kistik fibrozis, inflamasyon yapan herhangi bir etken mukoza ödemine neden olarak polip oluşmasına yol açabilir. Genetik nedenli bazı sendromlar da burun poliplerine yol açmaktadır. Ayrıca nazal polip oluşumunda bazı ilaçlar da sorumlu tutulmaktadır.
Nazal polip (burun polipleri) belirtileri
Nazal polip (burun polilpleri) belirtilerinde burun tıkanıklığı, nazal polipli hastaların en sık görülen şikayetlerinden biridir. Ayrıca burun akıntısı, koku alamama, ses kısıklığı, burunda kaşınma, yanma hissi, hastanın nefes alması sırasında değişik solunum sesi duyulması, özellikle burun sırtında alında ve yanaklarda hissedilen yüz ve baş ağrıları ve horlama gibi belirtiler ile kendini gösteren bir durumdur.
Nazal polip (burun polipleri) teşhisi
Nazal polip (burun polipleri) olan olgularda tanı, hastanın hikayesi, fizik muayene (tam bir kulak burun boğaz muayenesi) ve nazal endoskopik muayene, laboratuvar tetkikleri ve radyolojik görüntüleme (bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme gibi), alerji testleri ve histopatolojik değerlendirme ile konur.
Nazal polip, anterior rinoskopik muayenede, düzgün yüzeyli, soluk renkte, şeffaf ve yuvarlak bir kitle şeklinde görülür. Elle yapılan muayenede yumuşak, ağrısız ve hareket eden kitlelerdir ve kolay kanamaz. Nazal polipler çoğunlukla çok sayıda ve iki yüzü olan kitlelerdir.
Nazal polipler, geniş yaygın mukozal ödemden tek bir polipoid kitleye ya da tüm paranazal sinüsleri dolduran yaygın polipozise kadar uzanan bir görünümde olabilecekleri gibi, polipler tüm nazal kaviteyi doldurup nareslerden dışarı bile çıkabilmektedir. Diagnostik nazal endoskopi tanıda kullanılan en değerli yöntemdir.
Paranazal sinüs bilgisayarlı tomografisi (PNS-BT), 4-6 haftalık medikal tedavi sonrası tedaviye cevap vermeyen sinonazal hastalığın yaygınlığını görmek, hastaya özgü anatomik özellikleri değerlendirmek için koronal ve aksiyal planlarda çekilir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ise radyasyon riski daha düşük olan yumuşak dokuların değerlendirilmesine imkan vermesi, mukus ve polip ayırıcı tanısının yapılabilmesi için oldukça değerli bir yöntemdir. Fakat sinüslerdeki retansiyone sekresyon ve mukozal kalınlaşmayı nazal polipten ayırt etmek zordur.
Ayırıcı tanıda, inverted papillomalar, lenfomalar, karsinom ve sarkomlar, ensefalosel ve anjiofibromlardan nazal polipleri (burun içi polipleri) ayırt etmek için patolojik inceleme önemlidir.
Nazal polip (burun polipleri) evreleri
Burun polipleri
Evre 0 nazal polip : Polip olmaması.
Evre 1 nazal polip : Orta konkanın altında, endoskopi tetkiki ile görülen polip varlığı.
Evre 2 nazal polip : Orta konkanın altına çıkıntı yapan, endoskopi tetkiki yapılmadan da görülebilen polip varlığı.
Evre 3 nazal polip : Tekli polipozis varlığı.
Nazal polip (burun polipleri) tedavisi
Nazal polip (burun polipleri) tedavisi, ilaç tedavisi ve cerrahi tedavidir. Nazal pasajın polipler ile tamamen tıkalı olduğu durumlarda en az 3 hafta antibiyoterapi (antibiyotik tedavisi), 1-2 hafta kortikosteroid (kortizon, prendnizon, deksametazon ve benzeri grup ilaçlar), dekonjestanlar ve kromolin sodyum tedavisi verilir. Alerji sorunu olan hastalarda antihistamink grubu ilaç tedavileri de tedaviye eklenir.
İlaç tedavisinin başlamasından 4-6 hafta sonra çekilen koronal bilgisayarlı tomografi ile polip’in ilaç tedavisine verdiği cevap, hastalığın yaygınlığı ve hastanın burun anatomisini değerlendirir. Cerrahi tedavi, ilaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda, poliplerin cerrahi olarak tamamen çıkarılması, nazal havalanmanın iyileşmesi ve hasta olan sinüslerde drenajın sağlanması amaçlanarak uygulanır.
Burun polipleri (nazal polip) cerrahi tedavisinde genellikle endoskopik tedavi yaklaşımları kullanılır. Ameliyat sonrası dönemde damla, sprey ve benzeri ilaçların kullanılmasına devam edilerek poliplerin tekrarlaması geciktirilebilir ya da önlenebilir.
