Bulaşıcı hastalıkların nedenleri ve tedavisi
Bulaşıcı hastalık, enfeksiyon ya da infeksiyon, enfeksiyöz hastalık, intaniye bulaşım olarak ta bilinir. Hastalık yapan herhangi bir yolla insana geçme özelliğindeki mikropların ya da parazitlerin vücuda girmesi ile meydana çıkan hastalık tablosudur.
Bu hastalıklar, bir kişiden diğerine ya da bir türden diğer türe geçtikleri için, bulaşıcı hastalık olarak adlandırılır. Hastalık nedeni olan mikroorganizmalar, virüsler, bakteriler, parazitler ve mantarlar olabilir. Bulaşıcı hastalıkların hepsi de bir ya da birkaç yolla insana geçme özelliği taşır. İnsandan insana, hayvandan insana ve topraktan insana da bulaşabilir.
Bulaşıcı hastalıkların bulaşma yolları
Solunum (hava) yolu ile bulaşan hastalıklar : Aksırırken, öksürürken, konuşurken ağızdan çıkan damlacıkların başkası tarafından teneffüs edilmesi ile verem, boğmaca, soğuk algınlığı (nezle), grip, tüberküloz, tonsillo faranjit, su çiçeği, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, difteri, menenjit gibi hastalıklar solunum yolu ile bulaşan hastalıklardır.
Doğrudan temas yolu ile bulaşan hastalıklar : Enfekte kişinin (duyarlı kişi) hastalığı taşıyan (konakçı) kişi ile doğrudan teması ile bulaşan hastalıklardır. Örneğin, cinsel ilişki, öpüşme, kan nakli, yaraya dokunma ve benzeri temas çeşitleri ile bulaşan AIDS, hepatit B, frengi (bel soğukluğu), sifiliz ve benzeri hastalıklardır.
Dolaylı temas ile bulaşan hastalıklar : Enfeksiyon ile bulaşmış nesneler ile enfeksiyonun, konakçıya bulaşmasıdır. Örneğin, hepatit A, tifo, dizanteri ve kolera gibi hastalıklar enfekte yiyecekler ve içecekler ile, tetanoz paslı çivi ve toprak ile, uyuz aynı eşyaları kullanmak ve hastaya çok yakın olmak ile, yine çoğu hastalıklar iyi temizlenmemiş malzemeler ile bulaşır.
Vektörle bulaşan hastalıklar : Bazı mikroorganizmalar bazı hayvanlarda gelişimlerini tamamlayarak olgunlaşırlar ve insanda hastalık oluştururlar. Örneğin, sıtma mikrobu sivrisinekte (anofel cinsi) sivrisineğin sokması sonucu insana geçer ve hastalık oluşur. Veba (fareden), kuduz (kedi, köpek ve fareden), akciğer kisti (iyi pişmemiş hayvan etlerinden), vektörle bulaşan diğer hastalıklardır.
Bulaşıcı hastalığa yakalanma riski yüksek olanlar
Bulaşıcı hastalıklar salgını olan yerleşim alanlarına gidenlerde, üç aylıktan daha küçük bebeklerde, ailesinde bulaşıcı hastalık taşıyanlarda, yaşlı ve yatalak olanlarda, kanser gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalığı olanlarda, bağışıklığı bastırıcı ilaç kullananlarda bulaşıcı hastalık oluşma riski daha yüksektir.
Bulaşıcı hastalıkların genel belirtileri
Bulaşıcı hastalıklarda bazı belirtiler hemen her bulaşıcı hastalıkta görülür. Örneğin, ateş, halsizlik, iştahsızlık, baş ağrısı, genel vücut ağrıları ve bazı hastalıklarda deri döküntüleri gibi belirtiler genel bulaşıcı hastalıklar belirtileridir. Sindirim sistemini tutan hastalıklarda da genellikle ishal ve kusma vardır.
Bulaşıcı hastalıkların genel tedavisi
Bulaşıcı hastalıkların tedavisi oldukça çeşitli olduğu gibi, hastalığa sebep olan mikrobun cinsine göre değişiklik gösterir. Penisilin ve benzeri antibiyotikler bakterilere karşı kullanılır. Sıtma gibi protozoon (tek hücreli canlı) cinsi mikroplar ile ortaya çıkan hastalıklarda, farklı kimyevi maddelerden oluşmuş ilaçlar ile tedavi edilir. Virüs hastalıkları ise antibiyotiklerden etkilenmezler.
Bulaşıcı hastalıkların önlenmesi
Bulaşıcı hastalıklar tedavisi
Sonuç olarak, başta kendi sağlığı olmak üzere, başkalarının sağlığını da korumanın en önemli yolu temizliktir. Temizlik, kişisel ve sosyal sağlığın dayandığı bir temel olmanın yanı sıra, toplum içinde yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır.
Bulaşıcı hastalıklar ile ilgili benzer sağlık konuları
- Domuz gribi nedenleri ve tedavisi
- Mers CoV virüsü nedir
- Şark çıbanı nedenleri ve tedavisi
- Ebola virüsü nedir
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve belirtileri
