Böbrek taşları nasıl oluşur?
Böbrek taşı tıp dilinde nephrolithiasis veya urolithiasis diye bilinen böbreklerde biriken sert madensel maddelere verilen addır. Küçük parçacıkların idrar birikim yerlerinde birleşmesi ile oluşur. Kalsiyum, sodyum, ürik asit, oksalat sitrat, magnezyum ve günlük sıvı alımında azalma gibi nedenler böbrek taşı yapabilir.Bu maddeler kristaller şeklinde böbrekte çöker ve zamanla büyüyerek böbrek taşı oluşur. Atıkları çözünür hale getiren en önemli madde sitrattır. Yeterli miktarda limonlu su veya limonata içilerek taş oluşumu önlenebilir.
Bu taşlar yerlerini değiştirerek yada idrar yollarından aşağı doğru inerek vücuttan atılmaya başlar. Fakat idrar yolunun her hangi bir yerinde takılarak idrar yapmada zorluk çıkaran taşlar genelde korkulan çok ağır böbrek ağrılarına sebep olur. Böbrek taşı çoğunlukla aileden de geçebilen, genetik nedenlerdenoluşan bir hastalıktır. Çevreninde etkilediği bir takım nedenlerden, mesela iklim şartları, yaşadığımız ortamlar veya yeme alışkanlıklarımızda böbrek taşı oluşmasına neden olur. Böbrek taşının oluşması durumuna bakılır ise küçük bir çekirdek şeklinde oluşur ve her taşın yapısında faklılıklar vardır. Bu durumda küçük bir kum tanesi veya çekirdek parçası taş parçası olarak ortaya çıkabilir.
Böbrek taşının türleri veya çeşitleri
Böbrek taşının türleri, kalsiyum taşı, ürik asit taşı, iltihap taşı ve sistit taşı olarak 4 farklı grupta değerlendirilir.
Kalsiyum taşı : Kalsiyum taşı taşların % 85’ini oluşturur. En önemli nedeni idrar ile fazla kalsiyum atılmasıdır. Kandaki fazla kalsiyum böbrekler tarafından temizlenir ve idrar ile dışarı atılır. İdrardaki kalsiyumun artması, sitratın azalması, okzalatın artması, idrar miktarının azalması ve idrar birikimi taş oluşumuna yol açar. Kalsiyum okzalat ve kalsiyum fosfat şeklinde görülür.
Ürik asit taşı : Ürik asit taşı protein sindiriminin idrar ile atılan maddesidir. Asit idrarda, ürik asit idrarda çözünmeden atılır. Asit idrarda oluşur ve yemek sodası ile idrarın alkalileştirilmesi ile erir. Ürik asit taşı taş hastalığının % 10’unu oluşturur. Ürik asit taşı erkeklerde daha sık görülür.
İltihap taşı : İltihap taşı iltihabın idrarın kimyasını bozması sonucu oluşur. İltihap taşı alkali idrar ile oluşur. İltihap taşı, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonları daha sık oluştuğu için kadınlarda daha sık görülür. İltihap taşı mercan şeklinde böbreğin bütün boşluklarını doldurmuş şekilde görülür.
Sistit taşı : Sistit taşı sistitin idrarda çözülmeyen bir aminoasitidir. Bazı insanlar kalıtsal olarak idrar ile fazla miktarda sistin atarlar. Bu insanlarda yaşam boyu tekrarlayan ve tedavisi zor sistin taşı meydana gelir.
Böbrek taşları oluşumu, sıvı alımı yetersizliği, fazla tuz tüketimi, et ve şekerden zengin beslenme, kolalı içecekler, beş tabletten fazla C vitamini içenler, aşırı çay ve çikolata tüketenlerde, üriner sitemde problem olması, taşın oradan çıkamaması veya idrar yolunda tıkanması sonucunda taş oluşur. Bu durumun sonucunda çok şiddetli ağrılar veya idrarda kanama görülebilir.
Böbrek taşı düşürme belirtileri – Böbrek taşı hastalığı tedavisi