Paylaş

Tweetle

Paylaş

E-posta

Koklear implant ile işitme sağlanır mı?

Koklear implant (Cochlear İmplants) veya biyonik kulak, işitme engelliler için oldukça değerli bir yöntemdir. Günümüzde dünyada ve Türkiye’de çocuk, yetişkin yüz binlerce kişi bu cihaz sayesinde duyma yeteneğine sahip olabilmekte, duyduklarını anlayarak, iletişim sağlayabilmektedir.

Biyonik kulak (Koklear implant), doğuştan ya da sonradan oluşan iç kulak tipi işitme kayıplarında klasik ya da dijital işitme cihazlarının yetmediği işitme engelli hastalara ameliyat ile takılan iyileştirici bir elektronik cihazdır. Koklear implant Türkiye’de bir iç kulak protezi olarak tanımlanır.

Koklear implant (biyonik kulak) cihazının özellikleri

Koklear implantın işitme cihazından farkı iç ve dış olmak üzere birçok parçadan oluşmasıdır ve ameliyat ile takılmasıdır.

Koklear implantın iç parçaları : Koklear implant cihazının iç parçaları, ameliyat ile iç kulakta bulunan kokleaya (salyangoz şeklindeki yapı) sarmal olarak yerleştirilen ve sayıları markalara göre değişen elektrot dizini ile kulağın arkasında derinin altına yerleştirilen şifre çözücüden (implant) oluşur.

Koklear implant dış parçaları : Koklear implantın belde ya da kulağın üzerinde taşınan kelime işlemcisi (sesleri kodlayarak sinyal haline çeviren bölüm), kişinin sesleri almasını sağlayan (mikrofon), sinyal haline gelen sesleri mıknatıslı yapısı sayesinde derinin üzerinden içeride kafatası’na yerleştirilen şifre çözücüye ileten aktarıcı ile ara kablolar ve pil yuvalarında olur. Kulak arkası tiplerde kelime işlemcisi, mikrofon ve pil yuvaları hepsi birlikte tek parça olarak üretilmektedir.

Biyonik kulak takılacak hasta nasıl seçilir?

Koklear implant takılacak hastanın tespiti kliniklerin koklear implant ekibi tarafından yapılır. Koklear implant ekibinde KKB uzmanı doktor ve cerrah, klinik ve eğitim odyoloğu ve psikolog bulunur. Bunların yanı sıra kulağın görüntüleme yöntemlerini uygulayan radyoloji uzmanları da bu ekipte yer alırlar.

Ekiplerin aday için yapacağı medikal ve odyolojik testlerde konuşma, lisan ve işitme durumunun radyolojik, psikolojik ve nörolojik değerlendirmelerde koklear implant uygulama kriterleri değerlendirilir. Yapılan değerlendirmeler sonucu implantasyon yapılacak hastanın kararı verilir ve sağlık raporu hazırlanır.

Koklear implant (biyonik kulak) ameliyatı nasıl yapılır?

1. Koklear implant, genel anestezi altında yapılacak bir ameliyat ile takılır.
2. Koklear implant ameliyatlarında, deri ve kas dokuları açıldıktan sonra implantın iç parçaları için kemik içinde bir yer hazırlanır.
3. Koklear implant (biyonik kulak) ameliyatında orta kulak kısmına ulaşabilmek için mastoid kemik içinden ve fasial (yüz) siniri üzerinden girilerek bir pencere açılır ve daha sonra iç kulağa bir pencere açılır.
4. Sonra iç kulağa açılan pencere içinden elektrot yerleştirilir ve iç kulak sinir liflerine teması sağlanır.
5. Biyonik kulak ameliyatlarında yüz sinirinin hasar görmemesine dikkat edilir.
6. Biyonik kulak ameliyatından sonra çekilecek bilgisayarlı tomografi filminde yerleştirilen elektrot’un iç kulak boyunca uygun kıvrımlar içine yerleştirildiği görüntülenir.

Koklear implant (biyonik kulak) ameliyatından sonra

Hastalar genellikle ameliyattan 4-5 saat sonra uyanırlar ve çoğunlukla ertesi gün ayağa kalkarlar. Koklear implant takılan hastalar en geç ameliyattan 2-5 gün sonra taburcu edilirler. Koklear implant cihazının dış parçaları ameliyattan 3 hafta sonra takılır.

Koklear implant ameliyatları Türkiye’de 1987’den bu güne uygulanmaktadır. Türkiye’de farklı koklear implant cihazları bulunabilmektedir. Türkiye’de koklear implant ameliyatı ve cihazları belli kriterler kapsamında genel sağlık sigortası ile yapılabilmektedir.

Koklear implant (biyonik kulak) ameliyatı sonrası eğitim ve rehabilitasyon tedavisi nedir?

1. Koklear implant ameliyatından sonra rehabilitasyon eğitimine başlanır. Bu eğitimin süresi implant takılan kişinin göstereceği ilgiye ve özellikle küçük çocuklarda ailenin yaklaşımına bağlı olarak değişmektedir.
2. Rehabilitasyon yönteminde koklear implant takılan bireyin ya da çocuğun zaten olmayan ya da azalmış işitme bilgisinin iyi bir çalışma programı ile mümkün olduğunca geri kazanılması amaçlanır.
3. Rehabilitasyon tedavisinde işitme bilgilerini geliştirecek, lisan-konuşma sürecini destekleyen programlar uygulanır.
4. Eğitim sırasında implant kullanıcısına sesleri dinleme, fark etme, konuşmayı tanıma, duyduklarını anlama amaçlı takviyeler yapılmaya çalışılır.
5. Hastanın eğitimini destekleyecek en iyi eğitim programı aile ve çevresidir, bu nedenle ailenin ve çevrenin desteği çok önemlidir.
6. Eğitimin süresi hastanın doğuştan ya da sonradan işitme kayıplı olmasına, işitme cihazı kullanmış olmasına, konuşma eğitimi almış olmasına ve ailenin desteğine göre değişir.
7. Hasta işitme yeteneğini ve lisanını kazandıktan sonra işitme kaybına uğramış ise 6-12 aylık dönemde konuşmaları anlama ve ayırt etme becerisini gösterebilir fakat konuşma lisanını almadan önce ve/veya doğuştan oluşan işitme kayıplarında ise eğitim sürecinde ailenin desteği ve özel eğitim programları daha fazla önem kazanır.

Biyonik kulak ameliyatının başarı oranı nedir?

Türkiye’de koklear implant ameliyatı bir yaşın altında yapılabilmektedir. Yeni doğan tarama programı kapsamında tespit edilen işitme engeli varlığını araştırmak için bebeklere 3-6 ay kadar işitme cihazı uygulanır ve yeterli işitme sağlanamaz ise konuşma zamanı yaklaştığında yani bir yaşından sonra implant ameliyatı yapılarak bebeğin duyması sağlanır.

Çocukların tam konuşma çağında uygulanan biyonik kulak ameliyatının başarı oranı daha yüksektir ve bu durum göz önüne alındığında 2 yaşına kadar uygulanan koklear implant ameliyatlarının başarısı daha iyi olur.

2-4 yaşları arasında verilen iyi bir rehabilitasyon eğitimi ve ailenin desteği bu başarıyı destekler. Bu gurup hastalardan daha büyük yaşlardaki hastaların önceden çok iyi konuşma eğitimi almış olması veya işitme cihazı kullanmış olması gibi kriterler dikkate alınarak ameliyat kararı alınır.

İşitme yeteneğini sonradan kaybetmiş hastalarda işitme kaybı ile geçen sürenin uzunluğu implantın başarı oranını olumsuz yönde etkiler. Bu dönemde konuşma bozukluğu gelişen hastaların işittiklerini anlaması ve ayırt edebilmesi oldukça zor olabilir.

İşitme kaybı ile geçen süre 8-10 yıl kadar ise koklear implantın başarısını azaltır. Türkiye’de koklear implant (biyonik kulak) takılan hastaların % 75’i çocuktur ve çocuk kullanıcı sayısı giderek artmaktadır.

Koklear implant (biyonik kulak) ameliyatının riskleri

Her ameliyat gibi koklear implant ameliyatının da riskleri vardır.

1. Bu riskler, kulak içinde ya da yara yerinde kanama ve enfeksiyon gelişebilir.
2. İmplantın takılması esnasında ameliyat başarısız geçebilir ve tekrar operasyon gerekebilir.
3. Kalıcı ya da geçici kulak çınlaması ve baş dönmesi gelişebilir. Bazen geçici ya da kalıcı yüz felci riski oluşabilir.
4. Kafa içi komplikasyonlar çok sık görülmeyeceği gibi, beyin zarı ve beyin etrafındaki damarlarda zedelenme oluşabilir.
5. Tat duyusunda bozulmalar veya değişiklikler gelişebilir.
6. Kesi yerinde anormal skar dokusu (normal dokudan kalın ve kırmızı renkli) gelişebilir ve tekrar ameliyat gerekliliği ortaya çıkabilir
7. İmplant üzerindeki cilt ve cilt altı dokular açılarak implant cihazı dışarı atılabilir.
8. Operasyon sırasında implantın başarılı bir şekilde yerleştirilmesine rağmen işitme sağlanamayabilir.
9. Anormal yara izi oluşabilir.

Kulak hastalıkları ile ilgili benzer sağlık konuları

1. Kulak tıkanıklığı neden olur
2. Kulak tıkacı hastalığı (buşon) nedir
3. Kulak zarı yırtılması neden olur
4. Doğumsal kulak bozuklukları nedenleri ve tedavisi
5. Kulak enfeksiyonları nedenleri ve tedavisi
6. Kulakta sıvı toplanması nedenleri ve tedavisi
7. Kulak tüpü nedir