Yabancı cisim aspirasyonu nefes borusuna hava dışında herhangi bir şeyin kaçması ile oluşur. Bebeklerde ve çocuklarda aspirasyona sıklıkla “yanlış yöne kaçan” sıvılar neden olur. Bebek, nefes borusunu temizleyinceye kadar öksürür, hışıltılı ve hırıltılı solunum ortaya çıkar. Bu zararlı değildir ve aspirasyonun tipik bulgusudur.
Yutulan veya aspire edilen cisim akciğerlere hava girişini engellerse hayati tehdit oluşturabilir. Bu tür bir durum gelişir ise çocuğunuz konuşamaz, normal sesler çıkaramaz ve yüzü açık kırmızıdan maviye doğru renk değiştirir. Bu acil bir durumdur ve hemen yardım çağırmanız gerekir. Doktor çağırmak için zamanınız yoksa siz hemen müdahale etmelisiniz. Başka bir kişi varlığında o yardım çağırırken siz ilk yardım girişimlerine başlamalısınız.
BOĞAZA YABANCI CİSİM KAÇMASI DURUMUNDA İLK YARDIM NASIL YAPILIR?
Yabancı cisim aspirasyonunda müdahale çocuğun yaşına ve klinik durumuna bağlıdır. Bir yaşına kadar olan bebeklerde yaklaşım aşağıdaki gibidir.
Öksüren fakat konuşamayan ve nefes alamayan bebek için ilk müdahale nasıl yapılır? Öksürük, yabancı cismin boğazdan dışarı atılmasının doğal mekanizmasıdır. Bu durumda kurtarma manevralarının yapılması tıkanıklığı daha da artırabileceği için, çocuğun öksürmesine izin verilmelidir. Özellikle, cisim ağızda görülmüyorsa parmakla körlemesine çıkarma denemesi yapılmamalıdır. Bu durumda cisim daha ileri itilerek nefes borusunun tam tıkanmasına neden olabilir.
Nefes alamayan ve morarmış bebek için ilk müdahale nasıl olmalı? Bu durumda hemen ilk yardım gereklidir. Bebeklerin iç organları daha hassas olduğu için bir sonraki basamağı nazikçe uygulayın (büyük çocuk ve erişkinler için önerilen Heimlich manevrasını uygulamayın).
- Bebeğin başını ve omzunu sıkıca tutarak, yüzükoyun ve baş kısmı aşağıda olacak şekilde ön kolunuza yatırın. Ön kolunuza vücudunuzla destek sağlayın. Şişman ve daha büyük bebeklerde, ön kolunuzu bir bacağınızın uyluk kısmının üstüne yaslayarak destek alın.
- Sırtta iki kürek kemiğinin arasına olacak şekilde, diğer el ayası ile hızla beş sırt vuruşu yapın.
- Eğer bebek nefes almaya başlamadıysa sırt üstü sert bir zemine yatırarak, göğüs kemiği üzerinden iki parmağınızı kullanarak beş göğüs basısı daha uygulayın.
- Bebek hala nefes almaya başlamadı ise, hava yolunu dil-çene kaldırma manevrası ile açarak, yabancı cismi görmeye çalışın. Yabancı cismi görmedikçe parmağınızla körlemesine çıkarmak için uğraşmayın. Yabancı cismi gördüyseniz parmağınız ile dışarı çıkarın.
- Eğer nefes almaya başlamadıysa, solunumunu başlatmak için, ağız-ağız veya ağız-ağız ve burun tekniği ile iki kez nefes verin.
Acil yardım gelinceye kadar ”basamak l’den 5’e kadar olan uygulamalara” devam edin.
Bebeklerin Boğazına Yabancı Cisim Kaçması
BEBEKLERDE YABANCI CİSİM ASPİRASYONU NASIL ÖNLENİR?
Yabancı cisim aspirasyonu bir yaşın altındaki çocuklarda istenmeyen kazaya bağlı ölümlerin en sık nedenidir. Çocuk doktorunuzdan aspirasyonun önlenmesi ve oluştu ise neler yapılabileceği konusundaki bilgileri öğrenin.
Çengelli iğne ve bozuk para gibi cisimler aspirasyona neden olurlarsa da, yiyecekler en sık aspire edilen maddelerdir. Bebeğiniz bir yaş civarında iken etrafında yeni yiyecekler olduğunda çok dikkatli olmalısınız.
BEBEĞİN BOĞAZINA YİYECEK KAÇMASI NASIL ÖNLENİR?
- Bebeğinize katı ve yüzeyi pürüzsüz çiğnenerek yutulması gereken yiyecekler vermeyin (yer fıstığı, kürü üzüm, çiğ sebze). Çocuklar dört yaşına kadar bu şekilde çiğneme işini yapamazlar, bu nedenle bütün olarak yutmaya çalışırlar. Yer fıstığı gibi yiyeceklerin yedi hatta daha ileri yaşa kadar çocuklara verilmemesi gereklidir.
- Yiyecekleri ısırma büyüklüğünde parçalayın veya kesin (1.27 cm’den daha büyük olmasın),
- Çocuğunuzu yiyecekleri çiğnemeyi öğretin.
- Katı yiyeceklerin tamamını küçültmeden çocuğun çevresinde bırakmayın (bu yiyecekler genellikle biftek, sosisli sandviç, havuç, üzüm ve sert şekerlerdir). Bu yiyeceklerin hepsi solunum yolunu kolaylıkla aspire edebilir (tıkayabilir).
- Mobilyaların altını ve yastık aralarını küçük yiyecek artıkları açısından aralıklı olarak kontrol edin. Bebekler bunları bulup ağzına götürebilir.
BEBEKLERİN BOĞAZINA EN SIK HANGİ CİSİMLER KAÇAR?
Bebekler buldukları her şeyi ağızlarına götürdükleri için, küçük yiyecek dışı cisimler de aspirasyon nedeni olabilir.
Bu oyuncaklara örnek verecek olursak;
- Şişmemiş balon ve patlamış balon parçaları,
- Bebek pudraları,
- Çöp kutusundaki şeyler (özellikle yumurta kabukları, içecek kutularının kapakları),
- Çengelli iğneler (bunların kapalı olduklarından ve kullanılmadıkları zamanlarda ulaşılamayacak yerlerde olduklarından emin olun),
- Madeni paralar (ödüllendirmek için çocuklarınıza madeni para ve diğer küçük cisimlerden vermeyin),
- Bilye ve küçük toplar,
- Kalem veya işaret harfleri,
- Küçük, düğme tipi piller,
- Şırıngalar.
BEBEKLERİN BOĞAZINA YABANCI CİSİM KAÇMAMASI İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER
Oyuncak seçerken çocuğunuzun yaşına uygun önerilere bakın ancak bebeğiniz hakkında kendi düşüncelerinizi de dikkate alın.
Kanunlarla, üç yaşın altındaki çocuklar için yapılan oyuncakların 3.18 cm’den dar ve 5.72 cm’den kısa olmaması gerektiği düzenlenmiştir. Büyük kardeşlerin oyuncaklarının küçük parçaları, bebeklerin ulaşabileceği alanlardan uzak tutulmalıdır. Ayrıca, bebeğin ağzına girdiği zaman basınç oluşturan oyuncaklardan da kaçınılmalıdır.
Tüm bu önlemlere rağmen, yabancı cisim aspirasyonu herhangi bir zamanda oluşabilir, bu nedenle acil durumda müdahale etmek için kendinizi hazırlamanız ve aspirasyon sırasında uygulayabileceğiniz ilk yardım yöntemleri için uygulamalı eğitim almanız çok ama çok önemlidir.
İLK YARDIM YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BENZER YAZILARIMIZ
- Çocuklarda boğulma ve boğulmalarda ilk yardım yöntemleri
- Çocuklarda yanık tedavisi ve yanıklarda ilk yardım yöntemleri
- Elektrik çarpmalarında ilk yardım nasıl yapılır
- Çocuklarda zehirlenme ve zehirlenmelerde ilk yardım yöntemleri
- Çocuklarda kalp masajı ve yapay solunum nasıl yapılır
