Ayak bölgesi nasıl çalışır?
İnsanlarda ayak üç bölüme ayrılır. Bilek, ayak tarağı, parmaklar. Ayak bileği iki sıra halinde yedi kemikten oluşur. Birinci sırada aşık kemiği ile topuğu oluşturan topuk kemiği yer alır. İkinci sırada sandal kemik, üç tane konik kemik ve zarsı kemikten oluşur.
Ayak kemikleri, insan vücudunun ağırlığını taşıma, dengeli bir şekilde dağıtma ve hareketi sağlama görevini üstlenmiş kemik yapılardır. Ayak bölgesinin iskeletini oluşturan kemikler ayak bileği kemikleri, ayak tarak kemikleri ve ayak parmak kemikleridir.
Ayak kemikleri
Ayak bileği kemikleri (ossa tarsi) : Yedi tanedir. Topuk kemiği (calcenues), aşık kemiği (talus), sandal kemik (naviculare), zar kemik (cuboudeum) ve üç tanede konik kemikten (cuneiforme) oluşur.
Ayak tarak kemikleri (ossa metatarsi) : Ayak tabanı ve ayak sırtının iskeletini uzun beş kemik oluşturur. Birinci metatarsal kemik, yürüme sırasında ayak yerden kalkarken ağırlığın genel kısmını taşıdığı için diğerlerinden daha kalın ve daha dayanıklıdır.
Ayak parmak kemikleri (ossa digitorum pedis) : Ayak parmaklarının iskeletini oluşturan küçük kemiklerdir. Baş parmakta iki adet, diğer parmaklarda üç adet parmak kemikleri bulunmaktadır. Parmak kemiklerinin her birinde, kendi aralarında eklem vardır.
Ayak eklemleri
Ayak bileği eklemi : Kaval kemiği (tibia) ve kamış kemiğinin (fibula) alt uçları ile ayak bileği kemiklerinden talus arasında oluşan eklemlerdir. İnce bir eklem kapsülü vardır. Sayıca daha fazla dış yan bağları vardır. Bunlar kapsülü güçlendirir ve menteşe tipi eklemdir.
Ayak bileği kemikleri arasındaki eklemler : Tibia ve fibula kemiklerinin alt uçları ile aşık kemiğinin (talus) oluşturduğu eklemlerdir. Aşık kemiğinin alt yüzü ile topuk kemiği eklemi yapar. Diğer beş kemik kendi aralarında eklem yapar. Güçlü bağları vardır ve bu bağlar hareketleri sınırlamıştır. Bu eklemde kemikler birbirinin üzerinden kayarak hareket eder.
Ayak bileği ve ayak tarak kemikleri arasındaki eklemler : Ön sıradaki ayak bileği kemikleri ile beş adet ayak tarak kemiği arasındaki eklemdir.
Ayak tarak kemikleri ve ayak parmak kemikleri arasındaki eklemler : 1-5’inci ayak tarak kemikleri ile 1-5’inci ayak parmak kemikleri arasındaki eklemlerdir.
Ayak parmak kemikleri arasındaki eklemler : Ayaktaki parmak kemikleri arasındaki eklemlerdir. Başparmaklarda bir, diğer parmaklarda iki eklem vardır.
Ayak kasları
Ayak nedir
Ayak sırtı (dorsal kasları) : Ayak sırtındaki deri ince ve hareketlidir. Az miktarda deri altı yağ dokusu bulunmaktadır. Bu kaslar ayak parmaklarını gerer.
Ayak tabanı (plantar) kasları : Ayak tabanındaki deri oldukça kalın bir deridir. Çok miktarda deri altı yağ dokusu mevcuttur ve ayak derisi altındaki dokuya sıkıca tutunmuştur. Hareketi etmez ve kaymaz. Ayak parmaklarını birbirine yakınlaştırır ve uzaklaştırır.
Ayak damarları
Ayağın ana kan kaynağı aynı isim ile anılan sinirle yolculuk eder. Anterior tibial arter ayak sırtında yer alır ve nabız elle hissedilir.
Ayak sinirleri
Tibialis posterior aynı isimli damar ile ayak bileği iç çıkıntısının ardından girer ve ayak tabanı ile parmakların duyusunu verir. Diğer bir çok büyüklü küçüklü sinir ayağın duyu ve motor işlevini üstlenir.
Ayak ile ilgili hastalıklar
- Ayak ağrısı neden olur
- Çukur ayak (pes kavus) nedir
- Topuk dikeni nedenleri ve tedavisi
- Ayak tarak kemiği kırıkları
- Ayak bileği kırıkları belirtileri ve tedavisi
- Tarsal tünel sendromu nedir
