Atriyal septal defekt (ASD) nedir?
Atriyal septal defekt, kabin üst iki odasını bölen duvarda veya atriyumlar arasında bir delik bulunan konjenital (doğumsal) bir kalp anormalliğidir. Atriyal septal defektler bir ya da birden fazla olabildiği gibi, atriyal septumun herhangi bir yerinde lokalize olabilirler. Atriyal septal defekt’in belirtileri görülürse ya da komplikasyonlar ortaya çıkarsa ameliyatla onarılması gerekir.
Atriyal septal defekt (ASD) tipleri
Atriyal septal defekt’in 3 ana tipi vardır:
- Ostium sekondum
- Ostium primum
- Sinus venosus
Ostium sekondum: En sık görülen tiptir. Fossa ovalis bölgesinde bir ya da biden fazla açıklık bulunması durumudur. Bu durum ”fossa ovalis defekti” olarak da adlandırılır. Foramen ovale tipinde ASD’ler sekondum tipin 2/3’ünü oluşturur. En büyük delikler fossa ovalisi tamamen tutanlardır ve bu bölge normalde farklı genişlikte olabildiği için, büyüklüğü çok farklı olabilir. Delik her taraftan septal dokuyla çevrilidir.
Ostium primum: Sekondum’dan sonra en sık tiptir. Atriyal septumun alt kısmında yerleşim gösterir. Bu nedenle mitral cleft (yarık) bu duruma eşlik edebilir.
Sinus venosus: En az görülen tiptir. Atriyal septumun üst kısmında yerleşim gösterir. Bu nedenle pulmoner venöz anomalilere eşlik edebilir. Sinus venosus tipte genellikle, sağ akciğere giden pulmoner ven sol atriyum yerine sağ atriyuma açılabilir.
Atriyal septal defekt (ASD) oluşumu
Hamileliğin 5. haftasında başlangıçta müşterek olan atriyumun sağ ve sol kısımları arasında ilk kez bir sınır duvarı oluşur (septum primum). Bu duvar yukarıdan aşağıya doğru uzanır, böylece henüz açık olan atriyumlar arasındaki bağlantı (foramen ovale) gittikçe daralmaya başlar. Distal uçları da ventrikül sınır duvarının endokard yastıklarıyla kaynaşarak sonunda tamamen kapanır. Bununla birlikte foramen primumun bu kapanmasının tamamlanmasından çok önce septum primumun üst parçasında bir açıklık oluşarak yayılır. Foramen sekondum 6. haftada septum primumun sağında 2. bir sınır duvarı oluşur. Bir parça daha öne uzanan bu parça foramen sekondumu düz bir kulis şeklinde örter, fakat sağdan sola kan akımı hala sürmektedir. Septum primum ve septum sekondum’dan meydana gelen bu kanal foramen ovale’dir. Doğumdan sonra akciğerler açılıp dolaşım başlarsa sağ atriyumdan sola basınç farkları ortaya çıkar, böylece septum primumun üst kısmı daha sağlam ve sabit olan septum sekonduma yanaşır ve kural olarak da onunla kaynaşır. Eğer bu kaynaşma gerçekleşmez ise, her iki atriyum arasında açık bağlantı bulunur ve buna bağlı olarak sol-sağ shunt meydana gelir.
Atriyal septal defekt belirtileri
Atriyal septal defekt ileri yaşlara kadar herhangi bir semptoma (şikayete) neden olmayabilir. Bu nedenle genellikle ileri yaşlarda teşhis edilen doğumsal kalp defektlerinden biridir. Belirtiler arasında tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, hızlı solunum, çabuk yorulma, nefes darlığı, terleme, çarpıntı, çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği gibi belirtiler sayılabilir.
Atriyal septal defekt teşhisi
Atriyal septal defekt problemi olan hastanın kardiyoloji doktoru tarafından yapılan muayenesinde anormal kalp sesleri duyulabilir. Fizik muayene bazen erişkin hastalarda kalp yetmezliği bulgularını gösterir. Atriyal septal defekt tanısı için kullanılan diğer yöntemler arasında kardiyak katerizasyon, göğüs radyografisi, 35 yaş üzeri hastalarda koroner anjiyografi, kalbin doppler çalışması, elektrokardiyografi (EKG), ekokardiyografi (EKO), kalp emarı, transözofageal ekokardiyografi (TÖE) gibi yöntemler vardır. Ekokardiyografi ve transözofageal ekokardiyografi ASD tanısında altın standart tanı yöntemi olmuştur.
Atriyal septal defekt tedavisi
Eğer deliğin boyutu çok küçük ve hastanın şikayetleri yoksa veya çok az şikayeti varsa tedaviye ihtiyaç olmayabilir. Medikal tedavide ise Digoksin ve diüretikler kullanılabilir. Delik genişse, kalp büyümüş ise veya hastanın şikayetleri varsa deliğin cerrahi olarak kapatılması önerilir. Defektin kapatılması işlemi cerrahi olarak ya da anjiyografik tamir şeklinde gerçekleştirilebilir.
Atriyal septal defekt komplikasyonları
Atriyal septal defekt varlığı bazı komplikasyonların gelişmesine yol açabilir.
Komplikasyonlar:
- Erişkinlerde atriyal fibrilasyon
- Kalp yetmezliği
- Pulmoner arıdolaşım
- Pulmoner hipertansiyon
- inme
Kalp deliği ile ilgili sağlık yazıları
- Kalp deliği neden olur
- Çocuklarda ve bebeklerde kalp deliği
- Şemsiye tedavi yöntemi nedir
- Ventriküler septal defekt nedenleri ve tedavisi
- Doğumsal kalp hastalıkları neden olur
