Üşüme tamamen fizyolojik olarak ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda herhangi bir hastalığı olmayan kişilerde de aşırı üşüme olabilir fakat bazı kişilerde aşırı üşüme bir hastalık belirtisi olabilir.
AŞIRI ÜŞÜME NEDENLERİ
Enfeksiyonlar üşümeye neden olur mu? Üşeme ile birlikte yüksek ateş bulunuyor ise bu durumda enfeksiyon kaynaklı bir hastalık olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.
Tiroid hastalıkları üşümeye neden olur mu? Bazı insanlar normalden fazla üşürler ve bu duruma neden olan faktörler arasında tiroid hastalıkları (tiroid bezinin yetersiz çalışması) vardır.
Şeker düşüklüğü üşümeye neden olur mu? Kan şekeri düşüklüğü ile seyir gösteren bazı durumlarda da aşırı üşüme söz konusu olabilir. Özellikle yemeklerden sonra üşüme sorunu olan insanlarda şeker düşüklüğü (hipoglisemi) olabileceği akla getirilmelidir.
Kansızlık üşümeye neden olur mu? Üşümenin en önemli nedenlerinden birisi de kansızlık (anemi) tipleridir. Genellikle genç insanlarda ve özellikle kadınlarda sürekli üşüme oluyorsa kansızlık araştırılmalıdır. Aşırı üşüme sorunu olan kişilerde üşüme ile birlikte kolay yorulma, tırnak kırılması, saç dökülmesi, halsizlik, çarpıntı, solukluk gibi başka belirtiler de varsa kansızlık olma ihtimali yüksektir.
SÜREKLİ EL ÜŞÜMESİ NEDEN OLUR?
- Ellerde sürekli üşüme olması bazı durumlarda sistemik bir hastalığın bulgusu olabilir ve bu sistemik hastalıklardan en sık görüleni ise tiroid bezinin yetersiz çalışmasıdır.
- Yine şeker düşüklüğüne bağlı da ellerde ve tüm vücutta üşüme sık görülen bir durumdur.
- Özellikle genç kadınlarda ellerin üşümesi söz konusu ise raynaud fenomeni adı verilen klinik bulgu ortaya çıkar ve bu durum damarların aşırı hassas olması nedeniyle çok hızlı kasılması (vazospazm) ile kendini gösteren bir durumudur ve böyle bir durum ellerde ciddi şekilde üşümeye sebep olur. Bazen bu tür bir durumda cerrahi müdahaleye bile gerek duyulabilir.
- Ellerde üşümenin bir diğer sebebi de kansızlıktır ve bu duruma çabuk yorulma, cilt renginde solukluk, çarpıntı, halsizlik gibi şikayetler de eşlik eder.
SÜREKLİ AYAK ÜŞÜMESİ NEDEN OLUR?
Özellikle ileri yaş kişilerde ve şeker hastalığı olanlarda, tiroid yetmezliği olanlarda, Buerger hastalığı gibi dolaşım sistemini etkileyen hastalıkları olanlarda ayak üşümesi oldukça sık görülür.
- Ayaklarda üşüme genel vücut üşümesi ile birlikte değerlendirildiğinde bazı sistemik hastalıkların bir belirtisi olabilir. Ayak üşümesine neden olan sistemik hastalıklardan birisi de yine tiroid hastalığıdır (tiroid yetmezliği).
- Kan şekeri düştüğünde (hipoglisemi) vücutta da üşüme, ürperme ile birlikte ayaklarda üşüme ortaya çıkar.
- Bölgesel olarak sadece ayaklarda üşüme oluyorsa bu durum dolaşım sistemi ile ilgili olabilir. Özellikle sigara içenlerde bacakları ve ayakları besleyen damarlara yeteri kadar kan gelmemesine bağlı olarak sadece ayaklar üşüyebilir ve bu durum genellikle Buerger hastalığında ortaya çıkar.
- Hem ayaklarda hem de tüm vücutta üşüme var ise bu durum kansızlığa bağlı olabilir.
ÜŞÜME NASIL ÖNLENİR?
Üşümeyi önlemek için bazı önlemler alınabilir. Örneğin uygun giyinme, uygun ayakkabı giyme, su ve rüzgar geçirmeyen eldivenler, mevsime ve hava şartlarına göre atkı, şapka giyme, sağlıklı ve dengeli beslenme, dengeli uyuma gibi koruyucu önlemler alınabilir.
- Üşümeyi önlemek için kalın giyinmenin önemi nedir? Kalın bir ceket, hırka veya palto giyip içinize ince bir şeyler giymek doğru olmayabilir, çünkü dışarıda kalın olan ceket soğuktan sizi koruyabilir fakat iç ortamların sıcaklığı değişken olacağı için ceketi çıkardığınızda üzerinizdeki tek bir kazak ya da gömlek ile siz fark etmeden ya da fark ederek üşüyebilir veya terleyebilirsiniz. Bu nedenle pamuklu bir içlik, üzerine bir kazak ya da gömlek ve bunun üzerine de normal kalınlıkta bir hırka ya da yelek gibi giysiler giymek hem kalın bir ceket ile terlemenizi önler hem de ceketi çıkardığınızda üşümenizi önler.
- Üşümeyi önlemek için şapka ve atkı giymenin önemi nedir? Vücut ısısının en çok dağıldığı bölgeler, baş ve boyun bölgeleridir. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda baş ve boyun bölgesinin şapka, atkı gibi iyi ısıtan giysiler ile korunması oldukça önemlidir. İyi ısıtacak şapkalar ve atkılar kullanmak gerekir. Dışarıya çıkıldığında atkıyla ağız ve yüz bölgesi sarılmalıdır.
- Üşümeyi önlemek için ayakkabı seçiminin önemi nedir? Ayaklar, en sık üşüyen ve ayaklar ısınmadığı sürece vücutta da ısınmanın sağlanamadığı uzuvlardır. Kış aylarının soğuk ve karlı, yağmurlu günlerinde ayakların üşümemesi için uygun ayakkabı giymek gerekir. Kalın, yağmur geçirmeyen, mümkünse içi ısıtan ve terletmeyen ayakkabılar kullanılması önemlidir. Ayakkabının içine giyilen çoraplar ise pamuklu ve kalın çoraplar şeklinde tercih edilmelidir.
- Ellerin üşümemesi için eldiven seçiminin önemi nedir? Elleri üşümekten en iyi koruyacak yöntem eldiven giymektir. Dışarıda giyilecek eldivenler başparmak dışındaki diğer parmakların bir arada duracağı eldivenler şeklinde olursa parmaklar birbirini daha iyi ısıtır. Çocuklar için seçilecek eldivenler çocuğun hareketlerini sınırlamamalıdır ve ele iyi yerleşen, su geçirmeyen eldivenler tercih edilmelidir. Kış aylarında giyilecek eldivenlerin su ve soğuk geçirmemesi önemlidir.
- Düzenli ve dengeli uyumak üşümeyi önler mi? Düzenli ve dengeli uyku düzenini oluşturmak metabolizmanın düzenli çalışmasında fayda sağlayacağı için üşümeyi önlemede de faydalı olur.
SICAK TUTAN VE ÜŞÜMEYİ ÖNLEYEN BESİNLER
Bazı besinler soğuk havalarda içimizi ısıtmakla birlikte bizim hastalıklara karşı savunma sistemimizi de güçlendirmede fayda sağlar. Vücut ısısının dengede tutulmasında, tüketilen gıdaların önemli yeri vardır.
- Tarçın üşümeyi önler mi? Soğuktan ve üşümekten çok fazla etkilenen bir yapıya sahipseniz ve aşırı üşüyorsanız soğuk havalarda dışarıya çıkarken dil üzerine bir çay kaçığı toz tarçın koyarak bunu yavaş yavaş emmek faydalı olacaktır. Tarçın kan akımının vücut yüzeyine yayılmasını sağlayarak vücudun ısınmasında yardımcı olur. Soğuk kış günlerinde tarçınlı salep içinizi ısıtmak için önemli bir içecektir. Tarçını çay ile birlikte de tüketmek faydalı olur.
- Zerdeçal üşümeyi önler mi? Zerdeçalın günde 2-3 gram alınması yeterlidir. Zerdeçal balla karıştırılarak macun gibi tüketilebilir. Örneğin soğuk havada dışarıya çıkarken bu karışımdan bir çay kaşığı kadar yenilebilir. Zerdeçal yemeklerde, salatalarda tüketilebilir. Yine kışın soğuk havalarda dışarıya çıkmadan önce 1 bardak ılık süte yarım çay kaşığı zerdeçal, çeyrek çay kaşığı zencefil, yarım çay kaşığı tarçın ve bal ekleyerek bu süt içildiğinde vücudu sıcak tutmada fayda sağlar.
- Zencefil üşümeyi önler mi? Zencefilin tazesi de kurusu da çok faydalıdır. Kış aylarında yemeklere, çorbalara zencefil eklemek içinizi ısıtacaktır. Vücut ısısı düşüklüğünü arttırmak ve soğuk havalarda ısınmak için çorbaların içinde zencefil oldukça faydalıdır. Zencefil ve tarçını sıcak suda demleyerek çay olarak akşamları tüketebilirsiniz. Zencefilli kurabiyeler de yapılabilir. Mide problemi olanlar ve ilaç kullananlar bu tür baharatlar konusunda dikkatli olmalıdır.
- Karabiber üşümeyi önler mi? Karabiber bakteriyel enfeksiyonlara karşı vücudu korumada önemli bir baharattır. Karabiberin içerisinde A ve C vitaminleri, demir ve diyet lifleri bulunmaktadır. Karabiberin içeriğinde bulunan bazı maddeler sinir sistemini uyararak vücudun ısınmasında etki eder. Tuz yerine yemeklerinizi karabiber katabilirsiniz. Fakat mide problemi olanlar için karabiber kullanımına dikkat edilmesi önemlidir, çünkü karabiber mide şikayetlerini tetikleyebilir.
- Havlıcan kökü (Çin zencefili) üşümeyi önler mi? Çin zencefili olarak da bilinen havlıcan kökünün sap kısımları baharat olarak kullanılır. Havlıcan kökünün vücut ısısını arttırdığı bilinmektedir. Bir bardak sıcak su içine 2 çay kaşığı kadar doğranmış havlıcan sapı ilave edilerek çay gibi 10-15 dakika kadar demlenir ve süzülerek içilir. Bu çayın içine ılındıktan sonra bir kaşık bal karıştırılabilir.
- Acı biber üşümeyi önler mi? Acı biber yıllardan beri bilinen en iyi vücut ısısını arttıran yiyeceklerden birisidir. Kırmızı acı bibere acı tadını veren kapsaisin maddesi önemli bir ısıtıcıdır. Kapsaisin içeren bir besin yedikten sonra daha fazla enerji yakmaya başlanır ve bu sayede vücut ısısı yükselir, metabolizma hızlanır, bu da soğuk havalarda ısınmaya yardımcıdır. Fakat mide problemi olan kişilerde acı biber tüketmek iyi bir fikir olmaz.
- Ihlamur üşümeyi önler mi? Ihlamur içeriğinde barındırdığı bazı maddeler sayesinde soğuk algınlığında, öksürükte, boğaz ağrılarında oldukça faydalı bir çaydır. Ihlamurun kurutulmuş çiçek ve yaprak karışımından bir tatlı kaşığı alarak üzerine bir bardak kaynatılmış sıcak su eklenir ve bu şekilde 10-15 dakika kadar demlenerek günde 1-2 fincan içilebilir. Sabah demlenen ıhlamur 2-3 kez tekrar tekrar sıcak su ile demlenerek de tüketilebilir.
- Yeşil çay üşümeyi önler mi? Yeşil çay içeriğinde bulunan kateşinler sayesinde metabolizmanın hızlanmasında etkilidir. Yeşil çay günde 1-2 fincan tüketilebilir.
- Trabzon hurması (cennet elması) üşümeyi önler mi? Trabzon hurması protein, yağ ve karbonhidrat bakımından zengin olmasından dolayı kış aylarında vücut ısısını dengede tutmak için oldukça faydalı bir meyvedir. Trabzon hurması A vitamini bakımından da zengin bir meyvedir.
- Yumurta üşümeyi önler mi? Yumurta içeriğinde bulunan kaliteli protein, B vitamini gibi gibi faydalı maddeler sayesinde bağışıklık sisteminin güçlenmesinde ve vücudun ısı dengesinin korunmasında faydalıdır. Ayrıca yumurta tok tuttuğu için sabah kahvaltılarında özellikle kış mevsiminde mutlaka tüketilmesi gereken bir besin kaynağıdır.
- Et üşümeyi önler mi? Demir eksikliği nedeni ile demir eksikliği anemisi gelişir ve bu durumun en iyi önleyicisi kırmızı et, karaciğer, dalak, balık ve tavuk gibi et ürünleridir. Özellikle soğuk havalarda proteinli gıdalar tüketilmesi önemlidir.
Üşümeyi önlemek için faydalı olan diğer besinler;
- Çikolata,
- Yarım çay bardağı pekmez,
- Yeşil yapraklı sebzeler,
- Pırasa,
- Soğan,
- Sarımsak,
- Kuru yemişler,
- Peynir,
- Zeytin,
- Turunçgiller,
- Baklagiller,
- Kuru meyveler,
- Tahıllar,
- Kuşburnu,
- Kefir,
- Boza,
- Yoğurt,
- Kestane,
- Ceviz.
Kışın sıcak tutan besinler
BENZER SAĞLIK YAZILARIMIZ
- Kış meyveleri ve kış meyvelerinin faydaları
- Hava değişiklikleri ve hastalıklardan korunma yöntemleri
- Sonbahar ve kış mevsiminde beslenme nasıl olmalı
- Metabolizma hızını arttırma yöntemleri
- Spor yapanlar için beslenme önerileri
