Apse nedir?
Apse, mikroorganizmalar ve genellikle bakteriler tarafından oluşan enfeksiyonlar nedeni ile ortaya çıkan pü (irin) birikimidir. Pü (irin), hasara uğramış doku hücreleri, enfeksiyonla savaşmak üzere bölgeye taşınan lökositler (beyaz kan hücrelerinin bir tipi) ve ölü ve canlı mikroorganizmalardan oluşur. Abse çevresinde genellikle bir zar (piyojenik zar) bulunur.
Apse türleri
Abse, herhangi bir organda ve deri altında yumuşak dokularda, bazen bir collarstud (takma- yaka- düğmesi) abse şeklinde yani daha derin dokularda daha büyük bir boşluğa yerleşen küçük bir boşluk şeklinde oluşabilir. Abselerin en sık görülen yerleri arasında koltuk altı, meme, kasık ve diş etleri gibi bölgelerdir. Daha nadir apse görülen yerler arasında karaciğer (karaciğer apseleri) ve beyin (beyin abseleri) olarak ta görülebilir.
Apse nedenleri ve görülme oranı
Apse, stafilokoklar gibi sık rastlanan bakteriler abselerin olağan nedeni olmakla birlikte fungal enfeksiyonlar bir diğer nedenidir. Amipler (tek hücreli mikroorganizmalar) karaciğer abselerinin önemli bir nedenidir (amebiazis). Enfeksiyon yapan organizmalar iç organlara kan akımı yoluyla ulaşırlar veya deri altındaki dokulara enfekte bir yara ya da ısırık yoluyla girerler. İmmünsüpresan ilaç alanlar veya HIV enfeksiyonu ya da AIDS taşıyanlar gibi bağışıklığı bozulmuş kişiler, abselere özellikle açıktır.
Apse belirtileri
Abse bulunduğu yere bağlı olarak ağrı yapabilir. Daha büyük abselerin çoğu ateş (bazen titreme ile birlikte), terleme ve kırıklık yaparlar. Abseler yoğun basınç hissi uyandırabilirler ve deriye yakın olan apseler kızarıklık ve şişme yapabilirler.
Apse tedavisi
Bakteri enfeksiyonlarını tedavi etmek için genellikle antibiyotik ilaçlar, fungal enfeksiyonları tedavi etmek için antifungal ilaçlar ve amebiazisi tedavi etmek için amebisidler reçete edilir. Çoğu absede, pünün (irinin) akmasını sağlamak üzere abse zarına bir kesi yapılarak boşaltılması gerekir ve sürekli direnajı sağlamak için içine bir tüp yerleştirilebilir. Direnej ya da cerrahi boşaltma işlemi şeklinde apsenin içi boşaltılır veya bazı abseler patlar ve kendiliğinden boşalır.
Apseler ne kadar sürede iyileşir?
Birçok abse sadece direnaj sonrasında iyileşir iken, bazıları direnaj ile birlikte ilaç tedavisinden sonra iyileşir. Nadiren bir canlı organ içinde abse varlığı çevre dokuya baskı yaparak normal fonksiyonun kalıcı kaybına ve hatta ölüme yol açar. Örneğin, apendiks absesi, Bartholin absesi, kemik absesi, kazeöz abse, soğuk abse, sıcak abse, metastatik abse, pelvik abse, periodontal abse, peritonsiller abse, steril abse, subfrenik abse, tüberküler abse gibi apse türleri oldukça tehlikeli apse türleridir ve acil tedavi gerektirir.
Cilt hastalıkları ile ilgili benzer sağlık yazıları
- Fronkül ve karbonkül nedenleri ve tedavileri
- İmpetigo neden olur
- Folikülit nedenleri ve tedavisi
- Liken planus nedir
- Diş iltihabı neden olur
