Akne vulgaris (AV), çok sık görülen, pek çok bireyi etkileyen bir deri hastalığıdır. Akne vulgaris her yaş grubunda görülebileceği gibi çoğunlukla ergenlik döneminde görülür ve genellikle birkaç yıl içinde düzelir.
AKNE VULGARİS NEDENLERİ
Akne yüz, göğüs ve sırtta bulunan kıl yağ bezi ünitesinin bir hastalığıdır.
Akne nedenleri arasında;
- Genetik faktörler,
- Sebum üretimi,
- Hormonal faktörler,
- Bakteriler,
- Sebase foliküllerinin özellikleri,
- İmmünolojik etkenler sayılabilir.
Her ne kadar tam olarak netliğe kavuşmamış olsa da, diyet [beslenmede tüketilen bazı besinler (örn. çikolata, yağlı kuruyemişler, süt ve süt ürünleri gibi) besinler], stres ve ilaçlar da akne oluşumunda rol oynayabilmektedir.
Ayrıca güneş ışığına maruz kalma, sigara kullanımı gibi faktörler de akneye sebep olabilir veya var olan akne lezyonlarını şiddetlendirebilir.
AKNE VULGARİS BELİRTİLERİ ve BULGULARI
Akne genellikle vücutta en fazla sebase bezlerinin yerleşim gösterdiği yüz ve daha az sıklıkta boyun, göğüs, sırt ve kolların üst kısmında oluşur.
Akne vulgaris lezyonları enflamatuvar ve non-enflamatuvar olmak üzere iki gurupta değerlendirilebilir:
Enflamatuvar akne vulgaris lezyonları; papül, püstül, kist ve nodüler oluşumları içerir.
Non-enflamatuvar lezyonlar; açık ve kapalı komedonları (tıkalı kıl foliküllerinin oluşturduğu beyaz-siyah noktalar) içerir.
Bu lezyonların yanı sıra nedbe dokusu oluşumu ve hiperpigmentasyon görülebilir. Enflamatuvar ve non-enflamatuvar lezyonlar bir arada bulunabilir.
Lezyonlar kendi kendilerini sınırlayabilseler de atrofik veya hipertrofik skar (iz) bırakarak kalıcı hasarlara neden olabilmektedir.
AKNE VULGARİS TEDAVİSİ
Tedavi, hastadaki lezyonların tipi ve şiddetine bağlıdır. Akne şiddetinin belirlenmesinde 10’dan fazla farklı yöntem vardır; çoğu sınıflandırma hafif, orta şiddette ya da şiddetli şeklinde yapılmaktadır.
Akne, tedavi amaçlı komedonlu, enflamatuvar, nodülokistik olmak üzere üç gruba ayrılabilir. Akne vulgarisin tedavisinde topikal ve/veya sistemik ajanlar kullanılabilir.
Sivilceler ile karakterize aknede tipik olarak, foliküler hücre yapışkanlığını azaltan topikal keratolitik ilaçlara yanıt verir. Enflamatuvar aknede topikal ilaçlar yeterli olmamaktadır, bu nedenle sistemik antibiyotik kullanılabilir. Gereken durumlarda (örn. belli bir süre antibiyotik kullanılmasına rağmen durumu iyileşmeyen hastalarda) izotretinoin tedavisine geçilebilir. Özellikle erişkin kadınlarda akne tedavisine başlamadan önce hiperandrojenizmin diğer belirtileri ve bulguları da varsa altta yatan endokrinolojik problemin tedavisi yapılmadan akne tedavisi başarısız olur.
Akne tedavisinde tam bir iyileşme süresi belirlemek mümkün değildir, bu nedenle hastanın doktoru, tedavinin uzun süreceği konusunda hastasını bilgilendirmelidir. Akne tedavisinde başarının elde edilmesi için düzenli doktor kontrollerinin ve tedaviye uyumun rolü büyüktür.
Bazen medikal tedaviye yardımcı olarak cerrahi tedavi de uygulanabilir.
AKNE VULGARİSLİ HASTALARIN BİLMESİ GEREKENLER
- Tedavinin uzun süreceği,
- İyileşme belirtilerinin bir ay gibi bir sürede görüleceği,
- Aşırı deri temizliğinden kaçınılması,
- Lezyonların mekanik ya da kimyasal travmaya uğratılmaması,
- Bakteriyel özellikte, su bazlı, non-komedojenik bakım ve kozmetik ürünlerin tercih edilmesi,
- Yağ bazlı bakım ürünlerinden kçıanılması,
- Medikal olmayan ürünlerin kullanılmaması,
- Doktorun önerdiği diyet önlemlerinin alınması.
Üstte bahsi geçen durumlar hakkında hastanın eğitilmesi ve bilgilendirilmesi, tedavinin başarısı için son derece önemlidir.
Benzer Yazılarımız
